George Soros heeft vooral financiële belangen bij Oekraïne

Door Arno Wellens.

Als de ‘Open Society Foundation’ vóór het associatieverdag is, dan bent u toch wel een slecht mens om te overwegen tegen te stemmen. Dit argument klinkt beter dan ‘Amerikaanse miljardair, speculant en veroordeelde handelaar met voorkennis heeft oog op Oekraïens gasbedrijf laten vallen.’ Toch lijkt dat dichter bij de werkelijkheid te komen.

De 85-jarige George Soros, volgens Forbes goed voor zo’n € 22 miljard, gaat twee ton doneren aan een organisatie van Jalta-baasje Joshua Livestro. Helemaal mooi. Die gift komt uit de ‘Open Society Foundation’, die zich inzet voor democratisering van Oost-Europa. Soros komt zelf uit Hongarije maar vluchtte in 1946 voor de Sovjets naar de VS, waar hij zijn fortuin maakte.

Soros specialiseerde zich daar in arbitrage, beurshandel waarbij een speculant gebruik maakt van kleine koersverschillen van gelijke effecten op verschillende beurzen. Op 16 september 1992, ‘Black Wednesday’ volgens de Britten, zag hij kans te speculeren tegen het ERM, de voorloper van de Euro. De toekomstige eurolanden zorgden ervoor dat hun wisselkoersen tussen een bepaalde bandbreedte bleven, door aan- en verkopen van de eigen munt. Soros gokte erop dat het VK hier niet toe in staat zou zijn, omdat het land moeite had de harde Duitse Mark bij te benen. Als de Britten de hoop van een harde munt zouden laten varen, kon de Britse Pond in een vrije val terecht komen.

Via Quantum Group, een hedgefund op de Nederlandse Antillen en de Cayman Islands met geld van onbekende vermogenden, nam Soros een grote short-positie in die enorm veel waard zou worden als de Britse Pond beneden de verplichte bandbreedte viel. Toen duidelijk werd dat er tegen de Britse Pond werd gespeculeerd kocht de Britse Centrale Bank zelf ponden op en verhoogde die de rente, in de hoop buitenlandse speculanten te trekken. Soros had echter miljarden aan ponden op een andere rekening staan die hij in een rap tempo verkocht, om de reddingspoging van de Bank of England bewust te frustreren. Dat lukte. De Britse belastingbetaler werd in een dag £ 3,7 miljard armer, maar Soros persoonlijk $ 1 miljard rijker. De een zijn dood… Het is een lastig verhaal, maar deze documentaire legt het toch helder uit.

In 2002 werd Soros nog veroordeeld tot het betalen van een boete van € 2,9 miljoen wegens handel in voorkennis met aandelen van een Franse bank, SocGen. Pas in 2011 verloor hij de zaak definitief in hoger beroep. Sindsdien wordt Quantum Group enkel nog gebruikt om het vermogen van zijn familie te beheren, aldus Forbes. Dat bedraagt nu $ 22 miljard en een gedeelte daarvan is in Oost-Europa belegd, via Nederland.

In 2010 kocht Quantum voor $ 60 miljoen een belang van 20 procent in BNK Petroleum, een Canadees oliebedrijf. Vier jaar later besloot de Poolse overheid om vijftien bedrijven een vergunning voor schaliegas te geven, waaronder die van Soros. Helaas waren de verwachtingen over Pools schaliegas te hooggespannen en hebben meerdere partijen Polen inmiddels verlaten. Het is ook duidelijk aan de laatste jaarrekening van BNK te zien dat het Poolse avontuur geen onverdeeld succes is. 

BNK Petroleum, met een brievenbus in Amsterdam, ziet de opbrengsten op jaarbasis met een derde teruglopen. Het bedrijf geeft zelf aan creatief te zijn in het vinden van nieuwe kansen. Over de grens met Oekraïne misschien?

BNK heeft Wesley Clark, voormalig Amerikaans generaal en opperbevelhebber van de NAVO in dienst genomen, waarschijnlijk omdat ‘ie zoveel van schaliegas weet. Clark baarde eind vorig jaar opzien door te pleiten voor het openlijk bewapenen van Oekraïne, als een bufferstaat tegen Rusland. 

Waar zou BMP, dat wacht op het gunstig aflopen van nieuwe vergunningsprocedures nog verder kunnen uitbreiden? George Soros is daar zelf heel helder over: Oekraïne. In een interview beschrijft hij – ongevraagd – zijn visie over de Oekraïense crisis. 

Volgens Soros is het staatsenergiebedrijf Naftogaz de oorzaak van de problemen. Het moet zo snel mogelijk geprivatiseerd en opgeknipt worden. Zodoende kunnen onderdelen door buitenlandse partijen worden gekocht en kunnen diezelfde partijen op de Oekraïense markt concurreren. Opmerkelijk is dat Soros een gedeelte van de EU-begroting wil inzetten om het Oekraïense budget te steunen, zodat we een oorlog tegen Rusland kunnen financieren. 

Daarvoor moeten programma’s voor marco-economische bijstand worden gebruikt, al zijn die daar niet voor bedoeld. Ook wil hij dat de Europese commissie zelf geld gaat lenen, eurobonds dus, om steun aan Kiev te financieren. Daarmee zou ook de Europese integratie zonder Oekraïne een zetje krijgen. Deze methode is niet zonder risico want als het fout gaat is de belastingbetaler van de gezondse eurolanden (Duitsland, Nederland en Oostenrijk) aan de beurt. In zo’n Oekraïne wil Soros graag meer investeren.Dat is een logischer verklaring voor de betrokkenheid van Soros dan een oprechte interesse in het Slavische land. Als we hem de kans geven, speculeert hij banken of complete landen kapot. Het associatieverdrag is ook enkel bedoeld om de belangen van investeerders in met name de olie- en gasindustrie te beschermen.

Als we in de associatieovereenkomst bijvoorbeeld op ‘discriminatieverbod’ zoeken, dan komen we terecht bij een titel over octrooien.

‘Discriminatie’ heeft enkel betrekking op buitenlandse bedrijven die aan andere, zwaardere regels gehouden kunnen worden dan Oekraïense concurrenten. Meer is het niet. 

En als we willen dat zakendoen met Oekraïne, dan is transparantie wel fijn. Gelukkig is er artikel 104, waarin dit is opgenomen. 

Helaas wordt dit toch vrij nuttige artikel verder niet gebruikt in het verdrag, met een enkele uitzondering: als het om de winning van olie en gas gaat (koolwaterstoffen), dan mogen buitenlanders niet aan weinig transparante regels worden blootgesteld. En bij de bescherming van octrooien geldt een discriminatieverbod. Dan wel. 

Exact tegelijk met het nieuws van Soros kwam er ook een open brief van de LGBT-gemeenschap uit Oekraïne (Soros, bedankt), die Nederlanders op het hart bindt voor te stemmen. In het verdrag staan namelijk ‘bepalingen’ die van nut zijn voor hun strijd. Helaas, die bepalingen zijn zo vaag (artikel 420: ‘gestreefd wordt’) dat naleving niet gevorderd kan worden.Beter maken we een verdrag waarin we dit soort morele zaken zeer duidelijk en ondubbelzinning opnemen en geven we Kiev de verplichting deze wetten in te voeren, alvorens we een euro doneren. Immers, nu de miljarden al vloeien is de stok om op deze punten dwang te zetten alweer weg. Het associatieverdrag is zeer rommelig opgezet, bevat spelfouten en is door de meeste parlementariërs niet eens gelezen. Dan krijg je dit. Het verdrag zoals het er nu ligt is wel handig voor ondernemers in de olie- en gasindustrie, zoals Soros, want die krijgen wél artikelen die zo concreet zijn dat er bij een rechter een beroep op gedaan kan worden.