MH17 advocaat: “Nederland lijkt wel een Zwart Gat”

Professor Giemulla, voordat we gaan praten over de MH17-zaak, vertelt u alstublieft bij welke andere luchtvaartincidenten u juridische bijstand heeft verleend.

Ik ben bij een aantal zaken betrokken (meestal met een Duitse component): Lockerbie, Birgenair, Concorde, het Bodenmeer, AF447, Germanwings.

Prof. Dr. iur. Elmar Giemulla, geinterviewd door Max van der Werff

Verscheen op: whathappenedtoflightmh17.com, joostniemoller.nl, Novayagazeta.nl

Een tijd na het neerschieten van MH17 bent u benaderd door mevrouw Kenke. Zij is de dochter van Willem Grootscholten, een van de passagiers van Malaysia MH17. Had u voor haar bezoek al het vermoeden dat u zou worden geconsulteerd? En wat waren uw eerste gedachten met betrekking tot de juridische implicaties van deze massamoord?

In ieder geval verwachtte ik dat familieleden contact met me op zouden nemen. Dat is de normale gang van zaken na een crash waarbij Duitsers betrokken zijn. Ik heb ruim dertig jaar met luchtvaart te maken, dus men vindt mij gemakkelijk op internet.

Minister van Buitenlandse Zaken van de VS, John Kerry, zei dat er overweldigend bewijs is dat Rusland verantwoordelijk is. Waarom besloot u Oekraïne aan te klagen en niet Rusland?

Deze beschuldigingen kan ik niet bewijzen. Ik wil zelfs zo ver gaan te beweren dat het algemene publiek nooit te weten zal komen wie de boosdoeners zijn. De waarheid zou het vredesproces in Europa voor de afzienbare toekomst blokkeren.

De tweede reden Oekraïne aan te klagen is de kans dergelijke gebeurtenissen in de toekomst te voorkomen. We weten allemaal dat Oekraïne niet het enige conflictgebied in de wereld is. We beschikken niet over de middelen om te voorkomen dat terroristen mensen in de lucht of op de grond vermoorden. Het enige dat we kunnen doen is staten er aan herinneren dat zij verantwoordelijk zijn voor hun luchtruim. Dat is mijn benadering. Ook het rapport van de OVV benadrukt het belang van dit aspect.

Bent u bekritiseerd vanwege het aanklagen van Oekraïne en niet Rusland? Zo ja, door wie?

Ja, zwaar bekritiseerd. In het algemeen door mensen in Oekraïne.

Misschien ook enkele bedreigingen?

Een van de emailschrijvers schold me uit voor nazi, hetgeen een buitengewoon gebruikelijk argument is om te ageren tegen een Duitse positie. Iemand anders adviseerde me voorzichtig te zijn met het houden van toespraken. Wat dat ook moge betekenen. Ik heb niet gereageerd om te voorkomen dat deze slechte emoties toe zouden nemen.

Sommige juridische experts stellen dat Malaysia Airlines en zelfs KLM medeverantwoordelijkheid dragen. Overweegt u ook hen aan te klagen?

MAS heeft betaald voor financieel verlies (een te verwaarlozen bedrag) en een echtgenote een geringe compensatie betaald voor immateriële schade.

Is dat het maximum dat van een luchtvaartmaatschappij kan worden geclaimd?

Ja. In ieder geval bij een Duitse rechtbank. Onze wetgeving voorziet niet in compensatie voor morele schade van directe familieleden.

U bent de MH17-zaak namens mevrouw Kenke ruim een jaar geleden gestart. Wat is de vooruitgang?

Er is helemaal geen vooruitgang.

Sorry, kunt u alstublieft uitleggen: “helemaal geen vooruitgang”? U heeft geen zaak of wat is er aan de hand?

Ondanks diverse herinneringen van mijn kant heeft de rechtbank nooit gereageerd – met uitzondering van de ontvangstbevestiging door de griffie van de rechtbank. Ik weet niets over de ideeën die de rechtbank heeft hoe deze zaak te gaan behandelen. Heeft de tegenpartij mijn applicatie ontvangen met verzoek commentaar te geven? Zo ja, hebben zij geantwoord? Komt er een openbare hoorzitting? En wordt mijn zaak überhaupt toegelaten? Helemaal geen antwoord. Het is alsof de rechtbank niet bestaat.

Bent u verbaasd over het feit dat, voor zover wij weten, geen enkel familielid behalve mevrouw Kenke en twee andere Duitse families een juridische procedure zijn gestart?

Dit verbaast mij zeer. De meeste slachtoffers zijn Nederlands. Geen enkele familie heeft mij benaderd om te worden geïnformeerd over mijn applicatie.

Bent u van mening dat de Nederlandse en andere regeringen die vanwege dit misdrijf staatsburgers hebben verloren familieleden van de overledenen zouden moeten informeren over de mogelijkheden juridische procedures te starten?

Absoluut ja. Het is gruwelijk de waarheid te weten, want alle omstandigheden zijn gruwelijk. Daar is niets aan te doen. Maar als je de waarheid kent, dan kun je je emoties concentreren op die enige waarheid. Weet je niet wat de waarheid is, dan begin je met speculeren en fantaseren en word je geconfronteerd met honderden mogelijke waarheden. En dat is niet iets waartegen een menselijk wezen bestand is. Je wordt gek van al deze mogelijke nachtmerries.

Van de andere kant, als je een geliefde hebt verloren krijg je deze persoon nooit meer terug. Waarom denkt u dat het toch een goed idee is juridische procedures te starten?

Er zijn in ieder geval twee redenen: De belangrijkste is te achterhalen wat de oorzaken van de crash zijn en dat zeker is dat er in de toekomst maatregelen zullen worden genomen. Voor de nabestaanden is het een grote troost te weten dat anderen deze tragedie bespaard zal worden. Het is een kleine troost voor de fatale prijs die zij zelf moesten betalen.

De tweede reden is eerlijkheid en erkenning voor wat hen is overkomen. Dit wordt gereflecteerd door een eerlijke compensatie. De vraag is niet: Voelen de families zich beter als zij worden gecompenseerd? Het zit veel meer zo: Hoe voelen de familieleden zich als de enige consequentie van de crash bestaat uit een vergoeding voor de begrafeniskosten? Dat is een belediging. Dat is een miskenning van wat hen is overkomen. Dit voegt een extra dosis geweld toe aan alle leed die deze mensen sowieso al te verwerken krijgen.

Heeft u contact gezocht met Nederlandse media? Zo ja, wat was hun reactie?

Ik heb kopieën van mijn applicate naar De Telegraaf en De Volkskrant gestuurd. Er is geen enkele reactie gekomen.

Hoe zit het met de contacten met advocaten van de Nederlandse families?

Ik heb contact met hen opgenomen en de reactie was: Sorry, wij zijn op dit moment niet in de positie om met u te praten. Het is echt verbazingwekkend: Nederland lijkt wel een zwart gat.